Bogactwa Ukrainy – przede wszystkim jej czarnoziem i złoża nafty – przez wieki uruchamiały gen zdobywców i kolonizatorów we wszystkich najeźdźcach. Zboże i paliwa kopalne stają się w eseju Hrycaka przedmiotem walki – trwającej kilkaset lat i toczonej przez kilka imperiów.
Fragmenty eseju „Ukraina. Wyrwać się z przeszłości” ukraińskiego historyka, prof. Jarosława Hrycaka, czyta Juliusz Chrząstowski.